เคยสงสัยไหมว่าทำไมกระต่ายของเราที่ไม่เคยเจอตัวผู้เลย อยู่ๆ ก็เริ่มคาบหญ้ามาทำรัง ดึงขนตัวเองปูรัง แถมยังมีอารมณ์แปรปรวน ดุขึ้นกว่าปกติ?

อาการแบบนี้อาจไม่ใช่การตั้งท้องจริง แต่คือ “ภาวะท้องเทียม” (Pseudopregnancy) ซึ่งเป็นภาวะทางสรีรวิทยาที่สามารถเกิดขึ้นได้ในกระต่ายเพศเมีย

วันนี้เราจะมาเจาะลึกว่า ภาวะท้องเทียมในกระต่ายคืออะไร เกิดจากอะไร อันตรายหรือไม่ และควรจัดการอย่างไร

ภาวะท้องเทียมในกระต่ายคืออะไร

“ภาวะท้องเทียม” (Pseudopregnancy) เป็นภาวะที่กระต่ายแสดงพฤติกรรมคล้ายกับกำลังตั้งท้อง แม้ว่าจะไม่มีการผสมพันธุ์เลยก็ตาม

อาการของกระต่ายที่เป็นภาวะท้องเทียม:

• คาบหญ้า ฟาง หรือวัสดุต่างๆ มาทำรัง
• ดึงขนตัวเองเพื่อบุรัง
• หวงพื้นที่ อารมณ์แปรปรวน ดุกว่าปกติ
• อาจมีเต้านมขยายขนาด หรือมีน้ำนมไหลออกมา
• อาการมักเป็นอยู่ประมาณ 15–18 วัน แล้วจะหายไปเอง

สาเหตุของภาวะท้องเทียมในกระต่าย

ภาวะท้องเทียมเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย โดยเฉพาะฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone) ซึ่งเกี่ยวข้องกับการตั้งครรภ์

ภาวะนี้สามารถเกิดขึ้นได้จาก 2 สาเหตุหลัก:

1. กระต่ายถูกกระตุ้นให้ตกไข่ แม้ไม่มีการผสมพันธุ์
   กระต่ายเป็นสัตว์ที่ตกไข่ตามการกระตุ้น (Induced Ovulation) ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้หากถูกกระต่ายตัวอื่นขึ้นขี่ แม้จะเป็นตัวเมียด้วยกันก็ตาม
2. กระต่ายได้รับอิทธิพลจากฮอร์โมน
   ในบางกรณี ร่างกายของกระต่ายอาจผลิตฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนสูงผิดปกติ ทำให้ร่างกายเข้าใจผิดว่ากำลังตั้งท้อง

ภาวะท้องเทียมอันตรายหรือไม่

ภาวะท้องเทียมไม่เป็นอันตรายโดยตรง และมักหายไปเองภายใน 2 สัปดาห์ แต่หากเกิดซ้ำบ่อยๆ อาจเพิ่มความเสี่ยงของปัญหาสุขภาพ เช่น

• มดลูกอักเสบ (Pyometra)
• เต้านมอักเสบ (Mastitis)
• พฤติกรรมก้าวร้าว หวงที่มากขึ้น

การทำหมันสามารถช่วยลดภาวะท้องเทียม และลดความเสี่ยงของโรคในระบบสืบพันธุ์ได้

วิธีจัดการกับภาวะท้องเทียมในกระต่าย

• อย่ารบกวนรังที่กระต่ายสร้างขึ้น ปล่อยให้หายเองภายใน 2 สัปดาห์
• ไม่ควรบีบหรือกระตุ้นเต้านมของกระต่าย
• คอยสังเกตว่าเต้านมบวม แดง หรือมีของเหลวผิดปกติหรือไม่ หากพบควรพาไปพบสัตวแพทย์
• หลีกเลี่ยงการเลี้ยงกระต่ายตัวเมียหลายตัวไว้ด้วยกัน
• พิจารณาทำหมันเมื่ออายุ 4–6 เดือน เพื่อป้องกันภาวะนี้และโรคร้ายอื่น

สรุป

• กระต่ายที่ไม่เคยผสมพันธุ์ก็สามารถแสดงอาการคล้ายตั้งท้องได้ เราเรียกภาวะนี้ว่า “ท้องเทียม”
• เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน หรือการตกไข่ที่ถูกกระตุ้น
• อาการมักหายไปเองใน 15–18 วัน แต่หากเกิดซ้ำบ่อยควรปรึกษาสัตวแพทย์
• การทำหมันเป็นวิธีป้องกันที่ดีที่สุด

หากกระต่ายของคุณมีอาการท้องเทียมซ้ำๆ หรือมีอาการผิดปกติ ควรรีบพาไปพบสัตวแพทย์ทันที