ต่อมกลิ่นในกระต่าย กับความเข้าใจผิดที่เจ้าของต้องรู้
เคยสังเกตไหมว่ามีคราบสีน้ำตาลดำบริเวณอวัยวะเพศของกระต่าย? หลายคนเข้าใจผิดคิดว่าเป็นแผลหรือสิ่งสกปรก แต่จริง ๆ แล้ว มันคือต่อมกลิ่นของกระต่าย ซึ่งเป็นเรื่องปกติ ไม่ใช่อาการติดเชื้อ
ต่อมกลิ่นของกระต่ายคืออะไร?
ต่อมกลิ่น (Scent Glands) เป็นต่อมที่อยู่ใกล้อวัยวะเพศและใต้คางของกระต่าย มีหน้าที่ผลิตสารที่มีกลิ่น เพื่อแสดงความเป็นเจ้าของอาณาเขต และใช้สื่อสารกับกระต่ายตัวอื่น
กระต่ายใช้ต่อมกลิ่นทำอะไร?
- ระบุอาณาเขต
- ส่งสัญญาณให้กระต่ายตัวอื่นรับรู้
- แสดงพฤติกรรมทางสังคม เช่น การจับคู่
วิธีสังเกตและดูแลต่อมกลิ่นของกระต่าย
ปกติแล้ว กระต่ายสามารถทำความสะอาดต่อมกลิ่นเองได้ แต่หากมีปัญหา เช่น กระต่ายอ้วน หรือป่วยจนเลียตัวเองไม่ได้ คราบเหล่านี้อาจหมักหมมจนส่งกลิ่นแรงขึ้นและเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
วิธีทำความสะอาดต่อมกลิ่นของกระต่าย
- ใช้ก้านสำลีชุบน้ำเกลือหรือน้ำอุ่น เช็ดบริเวณที่มีคราบ
- เช็ดเบา ๆ ห้ามขัดแรง เพราะอาจทำให้เกิดแผล
- ทำเป็นประจำ โดยเฉพาะในกระต่ายที่มีน้ำหนักเกินหรือป่วย
- สังเกตอาการผิดปกติ เช่น บวม แดง มีกลิ่นรุนแรง หรือกระต่ายเลียบริเวณนั้นบ่อย ๆ ควรพาไปพบสัตวแพทย์
อาการผิดปกติที่ต้องระวัง
- ต่อมกลิ่นบวมแดง
- มีกลิ่นแรงผิดปกติ
- กระต่ายมีอาการเจ็บเมื่อสัมผัส
- มีหนองหรือน้ำเหลืองออกมา
หากพบอาการเหล่านี้ ควรรีบพากระต่ายไปพบสัตวแพทย์ทันที
สรุป
- ต่อมกลิ่นของกระต่ายเป็นเรื่องปกติ ไม่ใช่แผลหรือการติดเชื้อ
- กระต่ายใช้ต่อมกลิ่นเพื่อแสดงอาณาเขตและสื่อสารกับตัวอื่น
- กระต่ายที่สุขภาพดีสามารถทำความสะอาดต่อมกลิ่นเองได้
- กระต่ายที่อ้วนหรือป่วย อาจต้องได้รับการช่วยเหลือในการทำความสะอาด
- หากพบความผิดปกติ เช่น มีกลิ่นแรง หนอง หรืออักเสบ ควรพาไปพบสัตวแพทย์
แชร์ข้อมูลนี้เพื่อช่วยให้เจ้าของกระต่ายคนอื่น ๆ เข้าใจพฤติกรรมของน้องกระต่ายได้มากขึ้น
กระต่ายท้องอืด อาการที่ต้องระวัง!
กระต่ายซึม ไม่กินอาหาร นั่งกกไข่ ขยับตัวน้อย อึเล็กลงหรือไม่ถ่ายเลย อาจเป็นสัญญาณของ “กระต่ายท้องอืด” ซึ่งเป็นภาวะอันตรายที่ต้องได้รับการดูแลอย่างเร่งด่วน
กระต่ายท้องอืดคืออะไร?
ภาวะท้องอืด (Gastrointestinal Stasis หรือ GI Stasis) คือการที่ระบบทางเดินอาหารของกระต่ายทำงานช้าลงหรือหยุดทำงาน ทำให้เกิดการสะสมของแก๊สในลำไส้ ส่งผลให้กระต่ายปวดท้อง ไม่กินอาหาร และอาจถึงขั้นช็อกหรือเสียชีวิตหากไม่ได้รับการรักษา
สาเหตุของกระต่ายท้องอืด
- การจัดการอาหารไม่เหมาะสม
- เปลี่ยนอาหารเร็วเกินไป
- กินอาหารเม็ดเยอะ แต่หญ้าน้อย
- กินผักหรือผลไม้สดมากเกินไป
- การกินสิ่งแปลกปลอม
- กินขนตัวเองมากช่วงผลัดขน
- แทะวัสดุแปลกปลอม เช่น พรม ถุงพลาสติก
- การเจ็บปวด
- หลังผ่าตัด
- ปวดฟันหรือปวดกล้ามเนื้อ
- โรคประจำตัว
- โรคตับ โรคไต
- ภาวะโลหิตจาง
- ความเครียด
- เสียงดัง การเคลื่อนย้าย
- อากาศเปลี่ยนเร็ว
- กลิ่นสัตว์นักล่า เช่น แมว สุนัข
ความเครียดส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร โดยกระต่ายจะหลั่งสาร Catecholamine ซึ่งลดการเคลื่อนไหวของลำไส้ ทำให้เกิดท้องอืด
อาการของกระต่ายท้องอืด
- ไม่กินอาหาร
- อึลดลงหรือไม่ถ่ายเลย
- ซึม นั่งกกไข่ ไม่ขยับ
- ท้องแข็ง หรือมีเสียงน้ำในท้อง
- ฟันกระทบกันเบา ๆ แสดงถึงอาการปวด
หากพบอาการเหล่านี้ ควรพาไปพบสัตวแพทย์ทันที
การรักษากระต่ายท้องอืด
- ป้อนอาหารเสริม เช่น Critical Care
- ให้ยากระตุ้นลำไส้และยาแก้ปวด (ภายใต้การดูแลของสัตวแพทย์)
- ให้ของเหลวเพิ่ม เช่น น้ำเกลือแร่ หรือน้ำทางเส้นเลือดในกรณีรุนแรง
- กระตุ้นให้เคลื่อนไหว เช่น นวดท้อง หรือให้เดินเล่น
- กรณีรุนแรง อาจต้อง X-ray และรักษาเฉพาะทาง
การป้องกัน
- ให้หญ้าแห้งเป็นอาหารหลัก
- กระตุ้นให้กินน้ำเพียงพอ
- แปรงขนช่วงผลัดขน
- ลดความเครียดจากสิ่งแวดล้อม
- ตรวจสุขภาพและฟันเป็นประจำ
สรุป
กระต่ายท้องอืดอันตรายถึงชีวิต ต้องรีบพาไปพบสัตวแพทย์หากมีอาการผิดปกติ การป้องกันที่ดีที่สุดคือการให้อาหารเหมาะสม น้ำเพียงพอ และลดความเครียด
แชร์บทความนี้เพื่อให้เจ้าของกระต่ายทุกคนเข้าใจและเตรียมรับมือได้อย่างถูกต้อง
กระต่ายน้ำตาไหล อาการที่ไม่ควรมองข้าม
น้ำตาไหลในกระต่ายอาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็นโรคตา หรือปัญหาเกี่ยวกับโครงสร้างรอบดวงตา หากปล่อยไว้อาจลุกลามและส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของกระต่าย
สาเหตุของอาการน้ำตาไหลในกระต่าย
แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่:
- โรคเกี่ยวกับดวงตาโดยตรง
- กระจกตาเป็นแผล
- เปลือกตาอักเสบ
- ต้อหิน
- ต้อกระจก
- โครงสร้างรอบดวงตาผิดปกติ
- ท่อน้ำตาอักเสบ (Dacryocystitis)
- ฟันกรามยาวกดท่อน้ำตา
- เส้นประสาทใบหน้าอ่อนแรง
ท่อน้ำตาอักเสบในกระต่าย
พบได้บ่อย โดยเฉพาะพันธุ์หน้าสั้น เช่น Holland Lop และ Netherland Dwarf สาเหตุ:
- ฝุ่นหญ้าอุดตันท่อน้ำตา
- การอักเสบของเปลือกตา
- ฟันกรามยาวกดท่อน้ำตา
อาการ:
- น้ำตาไหลต่อเนื่อง
- น้ำตาขาวข้น
- ขนรอบตาเปียก ติดกันเป็นก้อน
- ผิวหนังอักเสบ มีสะเก็ด
- หนองไหลจากหัวตา
การรักษา:
- ล้างท่อน้ำตา โดยสัตวแพทย์
- ใช้ยาหยอดตา และยาปฏิชีวนะ
- ปรับสภาพแวดล้อมให้ลดฝุ่น เช่น ร่อนหญ้า ใช้ภาชนะใส่หญ้าที่สะอาด
การป้องกัน:
- ให้หญ้าแห้งคุณภาพดี ลดปัญหาฟันยาว
- ร่อนหญ้าลดฝุ่น หลีกเลี่ยงวัสดุปูพื้นที่ก่อฝุ่น
- ตรวจสุขภาพประจำปี ตรวจฟันและท่อน้ำตา
สรุป
น้ำตาไหลในกระต่ายไม่ควรละเลย โดยเฉพาะอาการน้ำตาข้น ขนรอบตาเปียก และผิวหนังอักเสบ ต้องได้รับการดูแลจากสัตวแพทย์ทันที
แชร์บทความนี้เพื่อให้เจ้าของกระต่ายได้รู้จักปัญหาน้ำตาไหลและป้องกันได้อย่างถูกวิธี
