เจ้าของสามารถทำได้เองที่บ้าน เพื่อช่วยให้น้องได้รับการดูแลทันเวลา
กระต่ายเป็นสัตว์ที่ไม่ส่งเสียงเมื่อเจ็บปวด และมักเก็บอาการไว้ ทำให้เจ้าของหลายคนอาจไม่ทราบว่าน้องกำลังป่วย หากสังเกตไม่ทัน อาการอาจรุนแรงจนเป็นอันตรายถึงชีวิต
ทำไมกระต่ายต้องซ่อนอาการเจ็บปวด?
ในธรรมชาติ กระต่ายเป็นสัตว์ที่ถูกล่า หากแสดงความอ่อนแอหรือเจ็บปวดให้เห็น จะมีโอกาสถูกล่าได้ง่าย จึงมีสัญชาตญาณในการซ่อนอาการไว้จนกว่าจะไม่ไหวจริงๆ
กระต่ายที่มีอาการปวดรุนแรง อาจเข้าสู่ภาวะช็อกได้ เจ้าของจึงต้องหมั่นสังเกตพฤติกรรมของน้องอย่างสม่ำเสมอ
6 วิธีสังเกตอาการปวดในกระต่าย
1. สีหน้าเปลี่ยนไป (Rabbit Grimace Scale)
สัญญาณที่สังเกตได้จากสีหน้า ได้แก่:
- หูตกไปด้านข้าง หรือแนบไปกับหัว
- ตาหรี่เล็กลง หรือดูเหมือนหลับตาตลอดเวลา
- จมูกขยับช้าลง
- หน้าย่น ริมฝีปากตึง หรือเบะปากเล็กน้อย
หากพบลักษณะเหล่านี้ ควรพิจารณาร่วมกับพฤติกรรมอื่นประกอบ
2. คู้ตัวหรือหมอบนิ่งผิดปกติ
- ปกติ: กระต่ายจะนอนในท่าสบาย ยืดขาหลังหรือขดตัวเล็กน้อย
- ผิดปกติ: คู้ตัวแน่น หมอบติดพื้น ไม่ขยับ คล้ายกดท้องกับพื้นตลอดเวลา
พฤติกรรมนี้มักแสดงออกเมื่อน้องปวดท้องหรือรู้สึกไม่สบายตัว
3. ไม่กินอาหาร หรือกินน้อยลง
- ไม่แตะหญ้า ไม่กินอาหารเม็ด
- เลือกกินเฉพาะอาหารนิ่ม
- ใช้เวลาเคี้ยวนานผิดปกติ
อาการเหล่านี้อาจเกิดจากปวดฟัน ปวดท้อง หรือมีภาวะลำไส้หยุดเคลื่อน ซึ่งเป็นอันตรายและควรพบสัตวแพทย์ทันที
4. อึผิดปกติ หรือไม่อึเลย
- อึเม็ดเล็กลง แห้งแข็ง
- อึเป็นสายสร้อย (string of pearls) แสดงว่ามีขนอุดตัน
- ไม่อึเลยเกิน 12 ชั่วโมง
ภาวะลำไส้หยุดเคลื่อน (GI Stasis) เป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรีบรักษา
5. ลุกเดินลำบาก หรือเคลื่อนไหวผิดปกติ
- เดินลากขา เดินเอียง
- ขาหลังอ่อนแรง
- ยืนหรือนั่งในท่าทางเกร็ง ไม่ผ่อนคลาย
อาจเกิดจากปัญหาขา ข้อ กระดูกสันหลัง หรือระบบประสาท
6. พฤติกรรมเปลี่ยนไปอย่างฉับพลัน
- หงุดหงิด ก้าวร้าว ไม่ยอมให้จับ
- หลบมุม ไม่สนใจสิ่งรอบตัว
- จากขี้อ้อนกลายเป็นไม่ให้สัมผัส
พฤติกรรมเหล่านี้อาจบ่งบอกถึงอาการเจ็บปวดหรือภาวะเครียด
หากพบอาการปวด ควรทำอย่างไร?
- เฝ้าสังเกตอย่างใกล้ชิด หากไม่ดีขึ้นควรพาไปพบสัตวแพทย์ทันที
- หลีกเลี่ยงการเคลื่อนย้ายแรงๆ เพื่อลดความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ
- กระต่ายที่ไม่กินอาหารควรลองป้อนอาหารเสริม เช่น Critical Care หรือหญ้าสับละเอียด
หากกระต่าย ไม่กินอาหาร หรือ ไม่ขับถ่ายเกิน 12 ชั่วโมง ถือเป็นภาวะฉุกเฉิน ต้องพบสัตวแพทย์โดยเร็วที่สุด
สรุป: สัญญาณอาการปวดในกระต่ายที่ควรสังเกต
- สีหน้าเปลี่ยนไป หูตก ตาหรี่ จมูกขยับช้า
- คู้ตัว หมอบนิ่ง ไม่ขยับ
- ไม่กินอาหาร อึเล็กลง หรือไม่อึเลย
- เดินลำบาก หรือขาหลังอ่อน
- พฤติกรรมเปลี่ยนไป ก้าวร้าว หรือเก็บตัวผิดปกติ
แนะนำให้แชร์บทความนี้
เพื่อให้เจ้าของกระต่ายคนอื่นๆ รู้วิธีสังเกตและรับมือได้เร็วขึ้น กระต่ายจะได้ปลอดภัย และได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที
