กระต่าย
เป็นมือใหม่หัดเลี้ยงกระต่ายใช่ไหม?
สามารถศึกษาจากบทความของเราเพื่อเตรียมตัวสำหรับการดูแลกระต่ายตัวใหม่ของเราได้เลย
เรื่องเล่าจากคุณหมอรักษากระต่าย
ภาวะตับบิดในกระต่าย อันตรายกว่าที่คิด!?
ในหลายๆปีที่ผ่านมา เราพบว่ากระต่ายที่มาด้วยอาการซึมเบื่ออาหาร และท้องอืด อาจจะไม่ได้เป็นแค่ท้องอืดธรรมดา แต่อาจจะมีภาวะตับบิดแทรกซ้อนมาร่วมด้วย
ภาวะตับบิด หรือ Liver lobe torsion คืออะไร? ตับกระต่ายแบ่งออกได้หลายพู ในแต่ละพูจะมีเส้นเลือดใหญ่ที่เข้าไปเลี้ยงตับ และภาวะตับบิดคือการที่ตับพูใดพูหนึ่งเกิดการบิดขึ้นมา จะทำให้เลือดแดง ไม่สามารถไปเลี้ยงตับได้ และเลือดดำไม่สามารถไหลกลับได้ ซึ่งจะทำให้ตับเกิดภาวะบวมและขาดเลือด และหากทิ้งไว้เป็นเวลานาน กระต่ายจะเริ่มปวดท้อง และตับเริ่มปริและมีเลือดไหลออกจากตับมาอยู่ในช่องท้อง ซึ่งกระต่ายอาจจะไม่ได้แสดงอาการก่อนหน้าเลย
อาการของตับบิด มักไม่แสดงออกชัดเจน แต่กระต่ายมักจะแสดงออกด้วยอาการ ตัวซีด ซึม ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม ไม่กินอาหาร ไม่ค่อยขยับตัวและหากปล่อยไว้นาน อาจจะมีอาการชัก ช็อค และเสียชีวิตได้
น้องบับเบิ้ล มีอาการท้องอืด แต่ทีมหมอคิดว่าน่าจะต้องมีสาเหตุอื่นร่วมด้วยเพราะมีอาการอ่อนแรงและเยื่อเมือก (เหงือก ลิ้น ริมฝีปาก จมูก) เปลี่ยนจากสีชมพูอ่อนเป็นสีซีด
การวินิจฉัย สามารถทำได้โดยการตรวจร่างกายอย่างละเอียด โดยเราจะใช้เครื่องมือ 3 อย่างในการวินิจฉัย
- การตรวจร่างกาย จะพบว่ากระต่าย จะแสดงอาการปวดท้องอย่างมาก เวลาคลำตรวจ และ อาจจะคลำพบตับพูที่ผิดปกติได้
- การตรวจเลือด เราจะพบว่ากระต่ายมีภาวะเลือดจาง เนื่องจากมีการเสียเลือดในช่องท้อง และพบว่าค่าตับ หรือ Liver enzyme มีค่าที่สูงขึ้นมากกว่าปกติอย่างเห็นได้ชัด
- การ Ultrasound เป็นเครื่องมือวินิจฉัยที่สำคัญมากๆ เพื่อ Confirm ลักษณะเนื้อตับ และเลือดที่เข้าไปเลี้ยงตับ รวมถึงภาวะที่พบของเหลว (เลือดออกในช่องท้อง)
เคสน้องบับเบิ้ล ทีมหมอทำการ x-ray เพื่อดูขนาดกระเพาะอาหาร และแก๊สในลำไส้ว่ารุนแรงแค่ไหน หลังจากนั้นจึงทำการอัลตราซาวน์เพื่อดูการเคลื่อนที่ของลำไส้ เเละเนื้อเยื่อตับ รวมถึงตรวจเลือดเพื่อดูว่ามีภาวะอื่นๆร่วมด้วยหรือไม่ เช่น ตับบิด โรคตับหรือโรคไต เพราะแทบทุกโรคล้วนสามารถทำให้เกิดโรคท้องอืดในกระต่ายได้ทั้งนั้น
หลังจากผ่าตัดเสร็จ ทีมหมอเฝ้าดูอาการน้องอย่างใกล้ชิดตลอดคืน น้องบับเบิ้ลฟื้นตัวได้ค่อนข้างดี และได้กลับไปพักฟื้นต่อที่บ้านแล้ว
การรักษาภาวะตับบิดในกระต่าย มีหลายขั้นตอน ในกระต่ายที่ยังไม่ได้มีภาวะโลหิตจาง จำเป็นที่จะต้องทำการผ่าตัดอย่างเร่งด่วน เพื่อตัดตับพูที่ผิดปกติออก หากพบว่ากระต่ายมีภาวะโลหิตจางรุนแรง จำเป็นจะต้องถ่ายเลือด ก่อนการผ่าตัด หรือถ่ายเลือดระหว่างผ่าตัด โดยอัตรารอดของกระต่าย ขึ้นกับความเร็วของการวินิจฉัย และการผ่าตัดแก้ไข
“ยิ่งตรวจวินิจฉัยและผ่าตัดรักษาได้เร็วเท่าไร โอกาสรอดยิ่งเยอะเท่านั้น”
แล้วเราจะป้องกันภาวะตับบิดในกระต่ายได้อย่างไร ภาวะตับบิดในกระต่ายมักเกิดขึ้นได้เอง หรืออาจเกิดตามมาจากท้องอืดกระเพาะอาหารขยายใหญ่จนเบียดให้ตับบิด อาการที่พบอาจจะมีเพียงแต่ซึม ไม่กินอาหาร อึเล็กลง ดังนั้น หากพบว่ากระต่ายที่เลี้ยงอยู่มีความผิดปกติไปจากเดิม อย่าลืมปรึกษาสัตวแพทย์เฉพาะทาง เพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้องและรวดเร็วที่สุด
ด้วยความปรารถนาดีจากทีมสัตวแพทย์ โรงพยาบาลสัตว์แอนิมอลสเปซ