โรคฝ่าเท้าอักเสบในกระต่าย (Pododermatitis): รู้ทัน อาการ ป้องกัน และวิธีรักษา
รู้หรือไม่ว่า “โรคฝ่าเท้าอักเสบ” หรือ Sore Hocks เป็นปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในกระต่าย และอาจรุนแรงถึงขั้นติดเชื้อในกระแสเลือดได้ หากปล่อยไว้โดยไม่ได้รับการรักษาทันท่วงที อาจลุกลามถึงขั้นสูญเสียขาหรือเสียชีวิตได้
สาเหตุของโรคฝ่าเท้าอักเสบในกระต่าย
กระต่ายไม่มีแผ่นไขมันใต้ฝ่าเท้าเหมือนสุนัขและแมว แต่ใช้ขนใต้เท้าเป็นตัวรองรับน้ำหนัก หากเกิดแรงกดหรือเสียดสีที่ฝ่าเท้ามากเกินไป จะทำให้เกิดการอักเสบได้
ปัจจัยเสี่ยง:
- พื้นกรงแข็ง เช่น ซี่ลวด พื้นไม้ หรือกระเบื้อง
- ขนใต้ฝ่าเท้าบาง โดยเฉพาะพันธุ์ Rex
- น้ำหนักตัวมากเกินไป (โรคอ้วน)
- กรงแคบ ขาดการออกกำลังกาย
- พื้นกรงสกปรก ชื้นจากปัสสาวะหรืออุจจาระ
- โรคข้อ กระดูก หรือภาวะเจ็บเรื้อรัง
วิธีสังเกตอาการ
ระดับของโรคแบ่งได้เป็น 6 ระดับ:
| ระดับ | อาการ |
|---|---|
| Grade 1 | ขนฝ่าเท้าปกติ |
| Grade 2 | ขนบาง มีรอยแดงเล็กน้อย |
| Grade 3 | ผิวหนังอักเสบ เริ่มเจ็บ |
| Grade 4 | สะเก็ดหนา อาการเจ็บชัดเจน |
| Grade 5 | แผลลึก มีหนอง ติดเชื้อ |
| Grade 6 | แผลลึกถึงกระดูก เสี่ยงสูญเสียขา |
หากกระต่ายมีอาการตั้งแต่ Grade 3 ขึ้นไป ควรพบสัตวแพทย์ทันที
แนวทางการรักษา (PODO)
- P: Pressure Control
ลดแรงกดด้วยผ้าพันเท้าหรือถุงเท้ากระต่าย ควบคุมน้ำหนักหากอ้วน - O: Optimal Bedding
เปลี่ยนพื้นกรงเป็นวัสดุนุ่ม เช่น ผ้า หรือหญ้าแห้ง หมั่นเปลี่ยนพื้นกรงให้สะอาดและแห้ง - D: Decrease Inflammation
ใช้ยาแก้อักเสบหรือยาแก้ปวดตามคำแนะนำของสัตวแพทย์ - O: Observe Infection
หากมีการติดเชื้อ ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ หรืออาจต้องผ่าตัดหากลุกลามถึงกระดูก
วิธีป้องกันโรคฝ่าเท้าอักเสบ
- ใช้พื้นกรงที่เหมาะสม เช่น ผ้ารองหรือพรมยาง ไม่ใช้ซี่ลวด
- ควบคุมน้ำหนักกระต่ายให้อยู่ในเกณฑ์
- ตรวจฝ่าเท้ากระต่ายเป็นประจำ หากพบรอยแดงต้องรีบดูแล
- ให้กระต่ายได้ออกกำลังกาย เคลื่อนไหวในพื้นที่กว้าง
สรุป
หากพบแผลหรืออาการผิดปกติ ต้องรีบพบสัตวแพทย์
โรคฝ่าเท้าอักเสบอันตรายกว่าที่คิด แต่สามารถป้องกันได้
หลีกเลี่ยงพื้นแข็งและซี่ลวด ควบคุมน้ำหนัก และดูแลสุขภาพฝ่าเท้าอย่างสม่ำเสมอ
