🐇 ภาวะท้องอืด (GI Stasis) เป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อยในกระต่าย และอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที กระต่ายไม่สามารถเรอหรืออาเจียนได้ ดังนั้นหากมีแก๊สสะสมในทางเดินอาหารมากเกินไป อาจทำให้เกิดภาวะเจ็บปวดรุนแรงและภาวะลำไส้หยุดเคลื่อน
📌 วันนี้เราจะพาไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุ อาการ วิธีรักษา และวิธีป้องกันภาวะท้องอืดในกระต่าย เพื่อให้เจ้าของสามารถรับมือได้อย่างถูกต้อง!
🐰 ทำไมกระต่ายถึงท้องอืดง่าย?
📌 กระต่ายเป็นสัตว์ที่มีระบบย่อยอาหารพิเศษ ซึ่งต้องอาศัย แบคทีเรียดีในลำไส้ (Cecum) ในการหมักอาหารและสร้างพลังงาน ดังนั้น หากสมดุลของแบคทีเรียเสียไป หรือการเคลื่อนที่ของลำไส้ลดลง อาจทำให้เกิดภาวะท้องอืดได้ง่าย
📌 กระต่าย ไม่สามารถเรอหรืออาเจียน ได้ เพราะหูรูดกระเพาะอาหาร (Cardiac Sphincter) แข็งแรงมาก ดังนั้น แก๊สที่เกิดขึ้นต้องถูกขับออกทางลำไส้ หากการบีบตัวของลำไส้ลดลง กระต่ายจะไม่สามารถระบายแก๊สออกจากร่างกายได้ ทำให้เกิดอาการปวดท้อง และท้องอืด
🔹 สาเหตุของภาวะท้องอืดในกระต่าย
✅ การติดเชื้อในทางเดินอาหาร เช่น
- เชื้อโปรโตซัว Coccidia
- เชื้อแบคทีเรียก่อโรค เช่น E. coli, Clostridium
✅ อาหารที่ไม่เหมาะสม
- อาหารที่มีใยอาหารต่ำ (Fiber ต่ำ) เช่น อาหารเม็ดคุณภาพต่ำ
- อาหารที่มีแป้งและน้ำตาลสูง เช่น ผลไม้ ขนมกระต่าย
- กินผักสดมากเกินไป ทำให้ระบบย่อยอาหารเสียสมดุล
✅ ความเครียด
- อากาศร้อนจัด
- ความแออัดในกรง
- เสียงดัง หรือการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อม
- เจ้าของไม่มีเวลาให้
✅ ความเจ็บปวด
- ฟันยาวผิดปกติ หรือ ฝีรากฟัน
- ภาวะตับบิด (Hepatic Lobe Torsion)
- บาดเจ็บที่ร่างกาย
✅ ภาวะอุดตันในทางเดินอาหาร
- กินขนตัวเองมากเกินไป (Hairball)
- วัตถุแปลกปลอมในลำไส้
🔍 อาการของกระต่ายที่มีภาวะท้องอืด
✔ กินอาหารน้อยลง หรือไม่กินเลย
✔ อุจจาระน้อยลง อึเล็กลง หรือไม่ถ่ายเลย
✔ นั่งกกไข่ หมอบนิ่ง ไม่อยากขยับตัว
✔ ตาหรี่ หรือกัดฟันแสดงอาการปวดท้อง
✔ พุงตึง ท้องบวม หรือรู้สึกแข็งเมื่อสัมผัส
✔ บางตัวอาจมีน้ำลายไหล หรือซึมผิดปกติ
📌 หากกระต่ายไม่กินอาหารและไม่ถ่ายอึภายใน 12-24 ชั่วโมง ถือเป็นภาวะฉุกเฉิน ควรรีบพาไปพบสัตวแพทย์ทันที!
🩺 วิธีวินิจฉัยภาวะท้องอืดในกระต่าย
🔹 การตรวจร่างกาย – ตรวจพฤติกรรม น้ำหนัก และการเคลื่อนไหว
🔹 การตรวจอุจจาระ – ตรวจหาเชื้อแบคทีเรีย หรือภาวะเสียสมดุลของลำไส้
🔹 การ X-ray ช่องท้อง – ตรวจดูปริมาณแก๊สและประเมินความรุนแรงของภาวะท้องอืด
🔹 การตรวจเลือด – ตรวจภาวะแทรกซ้อน เช่น โรคตับ ไต หรือภาวะตับบิด
🚑 วิธีรักษาภาวะท้องอืดในกระต่าย
1. ควบคุมอาการปวด
🐾 ใช้ยาแก้ปวด เช่น Meloxicam หรือ Buprenorphine (ขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรง)
2. กระตุ้นการบีบตัวของลำไส้
🐾 ใช้ยาเพิ่มการเคลื่อนที่ของลำไส้ เช่น Metoclopramide หรือ Cisapride
3. ลดแก๊สในทางเดินอาหาร
🐾 ใช้ Simethicone หรือการนวดท้องเบาๆ เพื่อช่วยขับแก๊สออก
4. ให้อาหารเสริมและน้ำเกลือ
🐾 ป้อนอาหารที่มีใยอาหารสูง เช่น Critical Care หรือ หญ้าสับละเอียด
🐾 ให้น้ำเกลือใต้ผิวหนังหรือเข้าทางเส้นเลือดในกรณีรุนแรง
5. ในกรณีฉุกเฉิน อาจต้องสอดท่อเพื่อระบายแก๊ส หรือผ่าตัด
🐾 หากมีการอุดตันรุนแรง หรือพบภาวะตับบิด อาจต้อง ทำการผ่าตัดแก้ไข
🛑 วิธีป้องกันภาวะท้องอืดในกระต่าย
✅ ให้หญ้าเป็นอาหารหลัก (Timothy Hay) – ใยอาหารช่วยให้ลำไส้ทำงานเป็นปกติ
✅ ลดอาหารเม็ดที่มีน้ำตาลสูง และงดขนม
✅ หลีกเลี่ยงการเปลี่ยนอาหารกะทันหัน – ค่อยๆ ปรับเปลี่ยนให้ลำไส้ปรับตัว
✅ ลดความเครียด – หาสภาพแวดล้อมที่เงียบสงบและไม่ร้อนเกินไป
✅ ให้กระต่ายออกกำลังกาย – การวิ่งเล่นช่วยกระตุ้นการเคลื่อนที่ของลำไส้
✅ หมั่นสังเกตพฤติกรรมและอุจจาระทุกวัน – หากพบความผิดปกติ ควรรีบพาไปพบสัตวแพทย์
📢 สรุป: กระต่ายท้องอืด อันตรายกว่าที่คิด!
🐰 ภาวะท้องอืดเป็นภาวะที่ต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วน
🐰 สาเหตุหลักมาจากอาหารไม่เหมาะสม ความเครียด และโรคแทรกซ้อน
🐰 หากกระต่ายไม่กินอาหารและไม่ถ่ายอึเกิน 12-24 ชั่วโมง ควรรีบพบสัตวแพทย์ทันที!
📢 แชร์บทความนี้ให้เจ้าของกระต่ายคนอื่นๆ ได้รู้ เพื่อช่วยป้องกันภาวะท้องอืดและรักษากระต่ายให้ปลอดภัย! 🐰✨
