เคสตัวอย่าง:
หนูแกสบี้ตัวหนึ่งเข้ารับการรักษาด้วยอาการ ขาหัก และได้รับการใส่เฝือกเรียบร้อยดี แต่ระหว่างการตรวจร่างกาย คุณหมอสังเกตเห็น ขนร่วงบริเวณหลังด้านท้ายของลำตัวทั้งสองข้าง ซึ่งเป็นลักษณะของ ขนร่วงแบบสมมาตรโดยไม่มีการอักเสบของผิวหนัง (Non-pruritic Bilateral Symmetrical Alopecia)
การวินิจฉัย:
อาการขนร่วงแบบนี้มักเกี่ยวข้องกับ ความผิดปกติของฮอร์โมน (Hormonal Disorder) คุณหมอจึงทำการ อัลตราซาวด์ช่องท้อง (Abdominal Ultrasonography, U/S) เพื่อเช็กความผิดปกติของ รังไข่และต่อมหมวกไต และพบว่าหนูแกสบี้ตัวนี้มี ถุงน้ำที่รังไข่ (Ovarian Cysts) ทั้งสองข้าง
ประเภทของซีสต์รังไข่ในหนูแกสบี้
Serous Cysts (Cystic Rete Ovarii) หรือซีสต์ที่ไม่ผลิตฮอร์โมน
มักไม่แสดงอาการภายนอก จนกว่าซีสต์จะโตจนกดเบียดอวัยวะภายใน
อาจทำให้ระบบย่อยอาหารผิดปกติ เช่น ท้องอืด ปวดท้อง เบื่ออาหาร
ขนาดของซีสต์อาจใหญ่ได้ถึง 0.5 – 7.0 ซม.
การรักษา:
ผ่าตัดรังไข่และมดลูกออก (Ovariohysterectomy, OVH) – เป็นวิธีที่ได้ผลดีที่สุด
ดูดของเหลวจากซีสต์ (Ultrasound-guided percutaneous drainage of the fluid) – เป็นการบรรเทาอาการชั่วคราว ซีสต์อาจกลับมาโตใหม่
Follicular Cysts หรือซีสต์ที่ผลิตฮอร์โมน
หนูแกสบี้จะแสดงอาการชัดเจน เช่น:
ขนร่วงแบบสมมาตร (Bilateral Symmetrical Alopecia)
ช่องท้องขยายใหญ่ผิดปกติ (Abdominal Distension)
เต้านมหรือหัวนมโตผิดปกติ (Mammary Hyperkeratosis)
อาจมีภาวะอื่นๆ ตามมา เช่น:
เนื้องอกมดลูก (Uterine Neoplasia)
เนื้องอกรังไข่ (Ovarian Tumor)
มดลูกอักเสบ (Endometritis/Pyometra)
โลหิตจางจากการกดไขกระดูก (Aplastic Anemia)
การรักษา:
ผ่าตัดเอารังไข่และมดลูกออก (Ovariohysterectomy, OVH)
การฉีดฮอร์โมน (Hormone Therapy)
- Gonadotropin-releasing hormone (GnRH) agonist: ฉีด 25 μg/animal 2 ครั้ง ห่างกัน 2 สัปดาห์
- Human chorionic gonadotropin (hCG): ไม่แนะนำ เนื่องจากร่างกายสร้าง Antibody ต้าน
การป้องกันและคำแนะนำสำหรับเจ้าของ
หนูแกสบี้เพศเมียที่อายุ 3 ปีขึ้นไป ควรได้รับการตรวจอัลตราซาวด์ช่องท้องเป็นประจำ
ควรตรวจสุขภาพอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อตรวจหาความผิดปกติของรังไข่และต่อมหมวกไต
หากพบอาการผิดปกติ เช่น ขนร่วงแบบสมมาตร ช่องท้องขยาย แนะนำให้รีบพาไปพบสัตวแพทย์
โรคซีสต์รังไข่ในหนูแกสบี้เป็นเรื่องที่พบได้บ่อย และสามารถส่งผลต่อสุขภาพโดยรวมได้มาก หากตรวจพบตั้งแต่เนิ่นๆ โอกาสในการรักษาให้หายขาดก็มีมากขึ้น!